Het kabinet presenteert de Klimaatnota 2023.

Voor de eerste keer komt het klimaatdoel van 55% emissiereductie in 2030 in zicht, mits de uitwerking en uitvoering van het klimaatbeleid voortvarend doorgang vinden. Het kabinet blijft hieraan werken in zijn demissionaire periode. Klimaatverandering is dé uitdaging voor onze generatie. Het kabinet heeft daarom sinds zijn aantreden werk gemaakt van ambitieus, rechtvaardig en uitvoerbaar klimaatbeleid. Zo is het Beleidsprogramma Klimaat van juni 2022 in het voorjaar van dit jaar aangevuld om te komen tot een samenhangend beleidspakket van normering, subsidies en beprijzing. Met dit beleid – zo concludeert het Kabinet op basis van de cijfers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) uit de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) 2023 – ligt Nederland op koers voor ten minste 55% reductie in 2030. Zo geeft het PBL aan dat de verwachte broeikasgasreductie in 2030 op basis van het beleid uitkomt op circa 46-57% ten opzichte van 1990. Bovendien kunnen de maatregelen die door PBL nog niet in de raming zijn betrokken volgens eerdere inschattingen van het kabinet nog ongeveer 4 procentpunt aan extra reductie opleveren. Ter vergelijking: in 2022 was nog sprake van 41-52% reductie.

De KEV bevat ramingen van broeikasgasemissies, hernieuwbare energie en energiebesparing op hoofdlijnen. De Klimaatwet (2019) schrijft voor dat het PBL jaarlijks een KEV uitbrengt. In de KEV schetst het PBL de ontwikkelingen van de broeikasgasemissies en het energiesysteem in Nederland in het verleden, het heden en de toekomst. Daarbij lichten we toe wat de bijdrage van het nationale klimaat- en energiebeleid aan die ontwikkelingen is, en houden we voor zover mogelijk rekening met actuele ontwikkelingen op andere beleidsterreinen die van invloed zijn op de broeikasgasemissies, zoals het stikstofbeleid en ontwikkelingen buiten Nederland. Met de KEV toetsen we de geraamde ontwikkelingen aan de nationale en Europese klimaat- en energiedoelen.

De broeikasgasuitstoot in Nederland daalt mogelijk met 46 tot 57 procent in 2030 ten opzichte van 1990. Daarmee is het wettelijke klimaatdoel van 55 procent reductie voor het eerst in zicht. Met de plannen in de Voorjaarsnota Klimaat zet het inmiddels demissionaire kabinet een belangrijke stap vooruit op weg naar realisatie van 55 procent minder broeikasgasuitstoot in 2030, vergeleken met 1990. Nederlandse en Europese plannen die concreet genoeg zijn voor een effectschatting zorgen voor 5 procentpunt extra emissiereductie ten opzichte van de raming van vorig jaar. Zo is een reductie van 46 tot 57 procent mogelijk. Maar om de bovenkant van deze bandbreedte aan te tikken en dus het doel te halen moet alles meezitten, ook niet-stuurbare factoren zoals weer en elektriciteitsimport.

Van de klimaatplannen die niet concreet genoeg zijn voor een effectinschatting verwachtte het kabinet in de Voorjaarsnota 10 megaton CO₂-equivalenten (ruim 4 procentpunt) extra emissiereductie. Als ook deze plannen op tijd, concreet en maximaal worden uitgewerkt komt het klimaatdoel van 55 procent emissiereductie in 2030 met meer zekerheid binnen bereik. De speelruimte tot 2030 is zeer beperkt. Voor veel maatregelen moeten ook de juiste randvoorwaarden worden geschapen. Daarvoor is flankerend beleid nodig: aanpassing van wet- en regelgeving en handhaving daarvan, en snellere vergunningverlening voor de aanleg van de benodigde energie-infrastructuur die al gepland is. Ook moet er voldoende geschoold personeel zijn voor de uitvoering van plannen. Nederland ligt nog niet op koers om in 2030 alle eerder dit jaar aangescherpte Europese doelen voor energiebesparing te halen. Tegelijk stijgt door de plannen in de Voorjaarsnota Klimaat het aandeel hernieuwbare energie in het finale energieverbruik flink. Daardoor komt het eveneens aangescherpte doel voor hernieuwbare energie in zicht.

De KEV 2023 actualiseert de ramingen uit de KEV 2022 op hoofdlijnen en presenteert één nieuwe raming voor broeikasgasemissies voor 2030. Die omvat zowel concreet uitgewerkt beleid (vastgesteld en voorgenomen) als nog niet volledig uitgewerkte plannen (geagendeerd beleid). De KEV 2023 verscheen in twee delen. Op Prinsjesdag verscheen een eerste deel met ramingen voor broeikasgasemissies. Op 26 oktober 2023 verscheen de volledige KEV met daarin ook ramingen voor energiebesparing en hernieuwbare energie. Voor geïnteresseerden is een getallenbijlage gemaakt met daarin statistische (historische) gegevens over de broeikasgasemissies en het bijbehorend energieverbruik.

Links:
Klimaat- en energieverkenning 2023

Nederland nog niet op koers voor aangescherpte energiedoelen