De Niet-Winkeldag is een actiedag waarin opgeroepen wordt een dag niets te kopen uit protest tegen de cultuur van “meer-meer-meer“.
In Nederland wordt de jaarlijkse Niet-Winkeldag ondersteund door Omslag, werkplaats voor duurzame ontwikkeling. De Niet-Winkeldag in Nederland en België wordt steeds gehouden op de laatste zaterdag van november. De Canadees Ted Dave riep in 1992 de eerste “Buy Nothing Day” (Koop Niets Dag) uit. Het is een internationale protestdag tegen de Westerse consumptiecultuur, waarbij gepleit wordt voor bezinning over de gevolgen van de overconsumptie. De dag heeft in de landen waar hij jaarlijks op een bepaalde dag wordt gehouden tot op heden vooral een symbolisch karakter: de hoofddoelstelling is om de Westerse consumenten bewust te maken van de gevolgen van hun consumptiepatroon. Op deze dag wordt de ongelijkheid in de verdeling van de rijkdom op de wereld aan de orde gesteld. Nog steeds kan maar een klein gedeelte van de wereldbevolking zich veroorloven alles te kopen wat men wil. Die “welvaart” heeft een keerzijde: honger en armoede in grote delen van de wereld. Ook binnen de zogenaamde “rijke landen” is de welvaart nog zeer ongelijk verdeeld.
De tweede zaak die aandacht krijgt is dat de ongebreidelde consumptie in de Westerse wereld zeer nadelige gevolgen voor het milieu heeft. De gigantische vervuiling die veroorzaakt wordt door de productie en het verbruik van consumptiegoederen en door het afval dat ontstaat als ze worden weggeworpen is daarin maar één aspect. Daarnaast moeten het ruimtebeslag en de uitputting van natuurlijke hulpbronnen als gevolg van deze consumptie genoemd worden. De (Amerikaanse) Buy Nothing Day is altijd op vrijdag, en valt samen met Black Friday, een vrije dag die in het teken staat van kopen-kopen-kopen. Black Friday is de dag na Thanksgivingday, die altijd op de vierde donderdag in november is. De vierde donderdag kan van 22 t/m 28 november vallen. De Buy Nothing Day, een dag later, kan dus vrijdag 23 t/m 29 november zijn. En de (Europese) Niet-Winkeldag, weer een dag later, valt derhalve op zaterdag 24 t/m 30 november.
Links:
Black Friday
Buy Nothing Day
Pleidooi tegen ‘wegwerpmaatschappij’ op Black Friday
‘Slaat de consumptiemaatschappij op hol?’
Stop Black Friday! – petitie
Taking The JUMP
How ‘buy nothing’ social media groups help off set code of living crisis – BBC News